Jaaroverzicht 2024
Bundel de kracht voor
gezondheid en welzijn
Bundel de kracht voor gezondheid en welzijn
Jaaroverzicht 2024
Welkom bij het jaaroverzicht van Elaa voor het jaar 2024. In dit verslag kijken we terug op het afgelopen jaar en delen we onze ervaringen en successen.
Inleiding
Het jaar 2024 stond in het teken van verbinding en versterking. Als organisatie hebben we voortgebouwd op de fundering van onze meerjarenstrategie die in het voorgaande jaar is gelegd, waarbij het Integraal Zorgakkoord (IZA) en het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) centraal bleven staan. Deze akkoorden blijven ons richting geven in hoe we samen ondersteuning en zorg anders kunnen organiseren.
Samenwerking over domeinen heen is en blijft hierbij cruciaal.
Binnen Amsterdam en Almere hebben we deze landelijke ontwikkelingen vertaald naar de regioprogramma’s Amsterdam Vitaal & Gezond en Positief Gezond Almere. Door een gedragen regiobeeld te realiseren en de regionale opgaven in het regioplan te verankeren, konden we gericht werken aan oplossingen. Lokale en thematische coalities speelden een sleutelrol in de uitvoering, waarbij Elaa haar onafhankelijke positie heeft ingezet om domeinoverstijgende samenwerkingen tot stand te brengen.
De titel van ons jaarplan 2024, ‘Bundel de Kracht voor Gezondheid en Welzijn’, weerspiegelt onze kernboodschap: alleen door samenwerking kunnen we effectievere interventies realiseren en een grotere impact maken.
Intern hebben we onze organisatie verder voorbereid op de toekomst. Het herijken van onze meerjarenstrategie, zoals geformuleerd in het strategisch meerjarenplan 2023-2025, heeft ons geholpen focus aan te brengen in onze aanpak. We zijn gestart met de voorbereidingen voor een nieuwe kantoorlocatie en hebben ons personeelsbestand verder uitgebreid om aan de toenemende vraag vanuit het veld te voldoen.
Communicatie en kennisdeling waren ook dit jaar speerpunten. Door webinars, grote bijeenkomsten en themadagen hebben we (zorg)professionals en inwoners van Amsterdam en Almere actief betrokken bij onze missie. Hoogtepunten waren de Tour d’Amsterdam Zuidoost in april en het Elaa Jaarevent ‘Hoera schaarste – overlevingstechnieken in een veranderend zorglandschap’ in november.
Onze maatschappelijke opgave blijft het verkleinen van gezondheidsverschillen en het verbeteren van levenskwaliteit en werkplezier, oftewel het realiseren van de Quadruple Aim. Dit vereist een langdurige aanpak en samenwerking over domeinen heen. We blijven ons inspannen om samen met onze partners en inwoners duurzame veranderingen te realiseren.
Met dank aan alle stakeholders en opdrachtgevers voor hun betrokkenheid en steun, kijken we vol vertrouwen naar de toekomst. Samen bundelen we de kracht voor een gezondere en welvarende samenleving.
Resultaten 2024
In het IZA is regionale samenwerking cruciaal. Eén van de afspraken uit het IZA is dat zorgaanbieders, zorgprofessionals, patiëntenorganisaties, zorgverzekeraars en gemeenten in samenwerking met elkaar plannen ontwikkeld voor impactvolle transformaties. Samenwerken is van belang zodat je zorg kan verplaatsen, de focus legt op preventie en gezondheid, voorkomt dat iedereen het wiel zelf uitvindt, innovaties kan opschalen, nieuwe dingen ontwikkelt en het maatschappelijk belang laat prevaleren boven de individuele belangen. Nieuw dit jaar in het IZA is dat eerstelijnspartijen met elkaar hebben afgesproken om een visie op de eerstelijnszorg 2030 te formuleren. Onze maatschappelijk ROS-opdracht, het versterken van de eerstelijnszorg, past goed bij de transitie die de eerste lijn tot 2030 zou moeten maken. In Amsterdam Vitaal & Gezond, Positief Gezond Almere en in een kleiner aandeel Flevoland Gezond & Wel wordt het IZA vertaald en zien we dit ook duidelijk terug. Ook de diverse programmalijnen (versterken basiszorg, domeinoverstijgende samenwerking en preventie) zijn erop gericht de krachten te bundelen om in te zetten op de beweging naar gezondheid en welzijn. Bundel de kracht voor gezondheid en welzijn is ook gericht op het benutten van de kracht van onze samenleving.
Benut de kracht van de samenleving
Het laatste en misschien wel belangrijkste uitgangspunt betreft het beter benutten van de kracht van de samenleving om eerstelijnszorg overeind te houden voor situaties waarin deze het meest nodig is. De verwachtingen van (eerstelijns)zorg zijn momenteel (te) hoog. Burgerinitiatieven zouden beter
ondersteund en gestimuleerd moeten worden en het samenspel tussen formele en informele zorg verbeterd. Daarnaast is het van belang om het gebruik van Thuisarts.nl, zelfzorg en lotgenotencontact verder uit te bouwen en meer in te zetten op collectieve preventie om zorg te voorkomen.
Elaa heeft ook in 2024 voor én samen met opdrachtgevers gewerkt aan verschillende programma’s, projecten en initiatieven voor een betere gezondheid en welzijn van de inwoners van Amsterdam en Almere.
Onze rollen
Programmamanager
Wij initiëren, organiseren en begeleiden gezondheidsprogramma’s met als doel een betere (ervaren) gezondheid voor de inwoners, tegen lagere kosten en dichtbij huis. Vanuit Elaa bekijken we samen met de betrokken organisaties welke aanpak het beste aansluit bij de fase waarin de samenwerking zich bevindt. Uitgangspunten zijn Positieve Gezondheid en Triple/Quadruple Aim.
Projectleider
Een project kenmerkt zich door een geheel van samenhangende activiteiten met een duidelijk begin- en eindpunt in de tijd. De projectleider is verantwoordelijk voor het succesvol realiseren van projecten. Stuurt het projectteam aan en heeft oog voor (de belangen van) alle betrokken partijen. De projectleider van Elaa heeft een groot netwerk en veel kennis van zorg en welzijn in Amsterdam en Almere.
Procesbegeleider
Daar waar het gaat om veranderprocessen, het realiseren van analyses en doelstellingen, het oplossen van simpele of complexe vraagstukken, kan Elaa een procesbegeleider leveren. Een procesbegeleider kan processen onafhankelijk begeleiden omdat Elaa geen direct belang heeft bij de uitkomst. De procesbegeleider luistert wat alle partijen nodig hebben om het gewenste resultaat te bereiken en is verantwoordelijk voor het op tijd aangeven wanneer, wat, door wie gedaan wordt. De procesbegeleider van Elaa heeft kennis van de (eerstelijns)zorg, het sociaal domein en Amsterdam en Almere.
Programmalijnen
Elaa werkt met vijf programmalijnen die op ieder thema van toepassing en belang zijn om de ambities en strategische doelen te realiseren:
1. Versterken van de basiszorg
We zijn vastbesloten om een sterke basiszorg te bieden die voor iedere inwoner van Amsterdam en Almere toegankelijk is. Het versterken van de basiszorg is essentieel voor het waarborgen van kwaliteit en bereikbaarheid. Niet alleen huisartsen als poortwachter hebben een belangrijke functie in ons stelsel maar ook andere beroepsbeoefenaren uit de brede lijn zijn van belang om de zorg toegankelijk en betaalbaar te houden. Ook zij hebben een functie in het realiseren van de juiste zorg op de juiste plek op de juiste tijd. Daarom is het van belang dat de organisatiegraad van de eerstelijnspartijen versterkt wordt en zij een aanspreekbare partner worden om de maatschappelijke opgaven in de regio samen op te lossen. Met een hogere organisatiegraad wordt de sector op regionaal niveau beter aanspreekbaar en kunnen op regionaal niveau afspraken worden gemaakt.
2. Realiseren van domeinoverstijgende samenwerking
Onze overtuiging is eenvoudig: wanneer zorgverleners effectiever samenwerken, zal dit onmiskenbaar de (gezondheid van) inwoners ten goede komen. Daarom zetten we ons in voor een naadloze domeinoverstijgende samenwerking. Zo wordt de dienstverlening geoptimaliseerd en ontvangen inwoners de best mogelijke zorg, ongeacht hun zorgvraag én ongeacht hoe en waar dat plaatsvindt.
3. Inzet op preventie
Met de inzet van preventie kunnen we de zorg toegankelijk houden. Het doel van preventie is dat mensen gezond blijven door hun gezondheid te bevorderen en te beschermen. Ook heeft preventie tot doel ziekten en complicaties van ziekten te voorkomen of in een zo vroeg mogelijk stadium te signaleren. Bij een integrale benadering richten preventiemaatregelen zich zowel op het gedrag van de personen als op de fysieke en sociale omgeving.
4. Positieve Gezondheid
Elaa ondersteunt professionals om vanuit het gedachtengoed ‘Positieve Gezondheid’ samen te werken aan veerkrachtige wijken. Dit doen we door te inspireren en handvatten te bieden om samen met andere professionals én inwoners aan de slag te gaan. Zo zorgen we samen voor een toekomstbestendige zorg. Positieve gezondheid gaat over het vermogen van mensen om met fysieke, emotionele en sociale levensuitdagingen om te gaan. Het gaat uit van een holistisch mensbeeld met aandacht voor eigen regie, waarbij vaardigheden worden gestimuleerd om je eigen gezondheid te beïnvloeden. Het past in de beweging om met een brede blik op gezondheid vanuit verschillende domeinen te werken.
5. Samen met de inwoner
Samen met de inwoners van Amsterdam en Almere, in co-creatie met professionals, willen we werken aan gezondheid en welzijn. Inwoners hebben door hun eigen ervaringen een ander beeld op zorgverlening dan zorgverleners. Het leren benutten van het perspectief en de ervaringsdeskundigheid van de inwoners met de zorg, heeft als doel:
• de kwaliteit van zorg te verhogen;
• te komen tot meer patiëntgerichte (organisatie van) zorg;
• betere kwaliteit van leven.
Jaarlijks stemmen we met onze stakeholders en opdrachtgevers af wat er nodig is om onze ambities en strategische doelen te behalen. Hierna volgt per thema een beknopte weergave van de belangrijkste gerealiseerde resultaten in 2024.
Jeugd & Gezin
Ambitie
Alle kinderen groeien gezond en veilig op. Ook als ze opgroeien in een kwetsbaar gezin.
Er gebeurt veel op het gebied van hulp en ondersteuning aan kinderen en jongeren. Maar er zijn ook structurele tekorten. Dat brengt uitdagingen en dilemma’s met zich mee: als vooral wordt ingezet op hulp voor de meest kwetsbare kinderen kan minder worden geïnvesteerd in vroege signalering en (tijdiger) aanpak van lichtere zorg. Terwijl op lange termijn waarschijnlijk veel dure specialistische jeugdhulp kan worden voorkomen door vroeger in te grijpen. En door niet alleen te richten op de kinderen maar vooral ook op ouders en de problemen die zij eventueel hebben zoals geldzorgen, werkeloosheid en relatieproblemen, wordt de oorzaak van problemen beter aangepakt.
Elaa is betrokken bij veel projecten en overleggen rondom jeugd die gaan over verdeling van de schaarse middelen, inkoop van jeugdhulp en de rol die eerstelijnsprofessionals kunnen nemen bij het eerder signaleren en breed kijken naar de context van gezinnen met (beginnende) problemen. Bij het voorsorteren op gebiedsgerichte toegang tot jeugdhulp heeft Elaa veel geïnvesteerd in het werkbaar maken hiervan voor huisartsen.
We hebben ons ingezet om de kansen voor kinderen om gezond op te groeien te verbeteren en fysieke, sociale en mentale achterstanden terug te dringen door het begeleiden van werkgroepen en ondersteunen van de lokale coalities Gezonde en Kansrijke Start Amsterdam en projectleiding bij de proeftuinen van de sociale geboortezorg in Amsterdam Noord, Zuidoost en Nieuw-West. De eerder ingezette ontwikkeling van een leerlijn Gezonde en Kansrijke Start is in 2024 gelanceerd onder alle professionals in Amsterdam die betrokken zijn bij (aanstaande) gezinnen met jonge kinderen.
Onder leiding van Elaa is binnen het programma Kansrijke Start in Almere door professionals gewerkt aan het versterken van vaderschap en de implementatie van groepszorg. De stuurgroep van Kansrijke Start is drie keer bij elkaar geweest en heeft de grote lijnen uitgezet en begroting en jaarplan geaccordeerd. In samenwerking met vaders uit Almere zijn de zogeheten Vaderkrachtbijeenkomsten ontstaan, waar vaders elkaar kunnen ontmoeten. Daarnaast zijn er workshops gegeven aan professionals over het belang van het betrekken van vaders in de zorg voor de gezinnen. Tijdens twee thema-avonden hebben we, na het zien van indrukwekkende documentaires, de gevolgen van vroegkinderlijk trauma onder de aandacht gebracht bij de professionals.
Het eerstelijns MDO (multidisciplinair overleg) voor het inbrengen van complexe casuïstiek loopt zelfstandig. In december is een netwerkbijeenkomst met als thema Doorbreken van intergenerationele overdracht van kwetsbaarheden georganiseerd met een opkomst van ruim negentig deelnemers met diverse achtergronden. De bijeenkomst scoorde een 8,6. De website en nieuwsbrieven van ONE4Almere voorzien in de communicatie rondom de ontwikkelingen en activiteiten van ONE4Almere, aan alle professionals in de geboortezorg- en welzijn.
De Stuurgroep Jeugd van de Amsterdamse Huisartsenalliantie en Elaa hebben gewerkt aan de samenwerking tussen huisartsen en het Ouder- en Kindteam van de Gemeente Amsterdam. Er is twee keer overlegd met de wethouder jeugd door een afvaardiging van de stuurgroep. Veel overleggen op allerlei niveaus waren er over de nieuwe inkoop jeugdhulp door de gemeente Amsterdam en de voorgenomen gebiedsgerichte toegang. Elaa heeft in diverse gremia het perspectief van de huisartsen bij deze veranderingen ingebracht.
In juli 2021 hebben ruim tachtig zorgorganisaties de krachten gebundeld om digitale gegevensuitwisseling te realiseren voor een betere geboortezorg. Dat doen ze onder de naam Babyconnect Amsterdam-Amstelland-Almere. Dit programma zou rond december 2024 stoppen door een tekort aan financiering. Dankzij een aanpassing in de subsidieregeling, is er nu extra ruimte om de implementatie door te laten gaan in 2025. De verlenging biedt meer tijd voor een goede overdracht naar de organisaties die Babyconnect gaan borgen.
Elaa is als projectleider betrokken bij een project van de taskforce geboortezorg waarbij ziekenhuizen in Amsterdam en Amstelland betrokken zijn. Dit project draait om het vrijmaken van tweedelijns bevalbedden capaciteit doordat de eerstelijnsverloskundigen en kraamverzorgende baringen met milde medische indicaties zelf blijven begeleiden.
In de coalitie jeugd en gezin van Amsterdam Vitaal & Gezond zijn drie prioritaire opgaven geformuleerd onder de paraplu ‘radicaal inzetten op preventie’. Deze drie opgaven zullen in 2025 verder vorm krijgen en worden uitgewerkt.
Trots op
Team jeugd is heel trots op hoe we (aanstaande) vaders en moeders in Almere hebben kunnen betrekken bij Kansrijke Start: tijdens de jaarlijkse netwerkbijeenkomst vertelden moeders hun verhaal, we hebben twee focusgroepen gehad met vaders waaruit de maandelijkse vaderkrachtbijeenkomsten zijn voortgekomen en we hebben een moederpanel die betrokken worden bij nieuwe initiatieven.
Dit was het nieuws
Een kijkje bij de proeftuin sociale geboortezorg in Amsterdam Zuidoost
Een zo goed mogelijke begeleiding van een zwangere in kwetsbare situaties. En daarmee een zo goed mogelijke start van het kind. Dat is in de kern het doel van de proeftuinen Sociale geboortezorg.
Cuddle & Care: Samen sterker voor alleenstaande moeders en hun jonge kinderen
In Almere is eind vorig jaar gestart met Cuddle & Care: een groepsprogramma, gericht op de gezonde ontwikkeling van moeders met baby’s/kinderen tot 1 jaar. Door deze moeders te ondersteunen, is er een grote kans op een veilige gehechtheid tussen moeder en kind.
Binnen het Thema Jeugd & Gezin wordt altijd nadrukkelijk gekeken naar 2 principes, namelijk: preventie en participatie van betrokkenen!
Dat vergt een brede aanpak, want zowel in Amsterdam als in Almere is de problematiek rondom geboortezorg, kinderen en jongeren groter dan gemiddeld in ons land.
De pre- en perinatale periode is vormend voor verdere leven
De documentaire ‘In Utero’, over het leven in de baarmoeder en de impact daarvan op het verdere leven, laat zien hoe het proces van de ontwikkeling bij de foetus werkt belicht vanuit de pre- en perinatale psychologie, de neurologie, maar ook vanuit de epigenetica.
MDO: delen van inhoudelijke en praktische kennis
Janneke Vaessen is coördinator Home-Start in Amsterdam Nieuw-West, een stadsdeel dat ook proeftuin is in het project sociale geboortezorg. Bij deze proeftuin staat het realiseren van een maandelijks online multidisciplinair overleg (MDO) centraal.
Vaderschap verdient ook ondersteuning
De betrokkenheid van een vader bij de zwangerschap en opvoeding heeft een positieve invloed op de ontwikkeling van een kind, zo hebben verschillende onderzoeken aangetoond. Hoe kunnen we vaderschap meer onder de aandacht brengen?
Mentaal Vitaal
Ambitie
GGZ-patiënten ontvangen de juiste zorg op de juiste plek. Tegelijk wordt er ingezet op het bevorderen van mentale weerbaarheid om het ontstaan van psychische klachten te voorkomen.
De wachtlijsten voor de GGZ zijn onveranderd lang. De verslechterende mentale gezondheid van met name jongeren is een groot punt van aandacht. Als deze trend doorzet zal huidige schaarste nog verder toenemen en kunnen we tegen problemen aanlopen die we nu in de ouderenzorg zien. De stijgende zorgvraag in combinatie met het niet evenredig groeien van het aanbod en budget vraagt om een andere aanpak; we redden het niet met optimalisatie maar moeten inzetten op transformatie.
De consumptie van specialistische GGZ in Amsterdam is hoger dan verwacht en dit komt vooral door meer gebruik van GGZ zonder verblijf via zelfstandige door bewoners binnen de ring van Amsterdam. Het GGZ-aanbod is ondoorzichtig en onevenredig over de stad verdeeld. Hoewel dus sprake lijkt van overconsumptie krijgen inwoners met psychische klachten nog lang niet altijd passende zorg en/of ondersteuning. Om GGZ-patiënten de juiste zorg op de juiste plek te kunnen bieden en de mentale weerbaarheid van de inwoners te bevorderen heeft Elaa zich op verschillende manieren ingezet.
Elaa is één van de verbindingsregisseurs van Amsterdam Vitaal & Gezond coalitie Mentale Gezondheid. Samen met de mede-verbindingsregisseurs heeft Elaa drie prioritaire opgaves vanuit het regioplan verder geconcretiseerd en hieromheen drie werkgroepen gestart. Door het organiseren van verschillende sessies is er overeenstemming tussen de bestuurders over de waarden waar de transformatie in de zorg en ondersteuning van Amsterdammers met psychische klachten aan moet voldoen. Tevens heeft Elaa meegeschreven aan de snelle toets voor het ontwikkelen van mentale gezondheidsnetwerken en een projectleider voor de pilots van het verkennend gesprek mede geworven. Ook hebben we middels twee interactieve workshops professionals geïnformeerd over en bij hen input opgehaald voor het opzetten van mentale gezondheidsnetwerken.
Als voorzitter en lid van de Amsterdam Vitaal & Gezond werkgroep ‘Amsterdammer met klachten over verschillende levensgebieden’, hebben we bijgedragen aan livesessies om tot een projectplan voor de pilots van het verkennend gesprek te komen.
Het is gelukt om de vrijgevestigde psychologen en psychotherapeuten meer te betrekken bij stedelijke ontwikkelingen en de prioritaire opgave van de coalitie mentale gezondheid. Er zijn per stadsdeel psychologen gevonden die de rol van kartrekker op zich nemen. Elaa organiseert samen met de LVVP (Landelijke Vereniging van Vrijgevestigde Psychologen & Psychotherapeuten) periodiek bijeenkomsten om deze groep bij te praten en aangehaakt te houden.
Met de stuur- en adviesgroep GGZ van de AHa werkt Elaa mee aan het versterken van de verbinding tussen huisartsen en GGZ. Zo is advies gegeven over het anders inrichten van de GGZ-consultatie, het afbouwen van medicatie in het huisartsendomein en hoe het mentale gezondheidsnetwerk in te richten. En we werken met de twee grootste POH-GGZ aanbieders en de AHa aan een nieuw POH-GGZ profiel voor Amsterdam.
Het is van belang om het veld voor te bereiden op de transformatie. Zo zijn we in Amsterdam West een experiment gestart om wijkgericht samenwerken van POH-GGZ te stimuleren. In de stadsdelen Centrum en West hebben we een wijkbijeenkomst gehouden om samen met huisartsen op basis van spiegeldata te verkennen hoe het aantal GGZ-verwijzingen te verlagen.
Elaa is vicevoorzitter van de overlegtafel GGZ Almere. Vanwege beperkingen in het huidige GGZ- en ondersteuningsaanbod en uitdagingen bij doorverwijzing is het moeilijk passend aanbod te vinden voor inwoners met complexe psychische klachten. Door wekelijkse casuïstiekbesprekingen tussen GGZ-aanbieders, huisartsen en het sociaal domein te faciliteren lukt het passende zorg en/of ondersteuning aan hen te bieden. De overlegtafel is dit jaar met deelnemers uitgebreid en erg positief
geëvalueerd. De continuïteit van de overlegtafel is in het najaar gewaarborgd door tijdelijke overname van het voorzitterschap.
Samen met Wegwijs Amsterdam heeft Elaa een nieuwe methode ontwikkeld voor het doorlopend meten van hun resultaten. Deze wordt geïmplementeerd en de eerste resultaten worden begin 2025 verwerkt.
Trots op
Binnen het thema mentaal vitaal zijn we er trots op dat we steeds meer professionals weten te bereiken en te betrekken bij de vorming van de visie op de GGZ in Amsterdam en Almere. Het is gelukt om de vrijgevestigde psychologen en psychotherapeuten meer te betrekken bij Amsterdamse ontwikkelingen en de prioritaire opgave van de coalitie mentale gezondheid. Er zijn per stadsdeel psychologen gevonden die de rol van kartrekker op zich nemen. In Almere zorgt de overlegtafel GGZ dat de samenwerking tussen GGZ en sociaal domein partijen verbetert en dat ze elkaar beter weten te vinden bij ingewikkelde casuïstiek. We zijn trots dat partners ons weten te vinden als er opgaven zijn om zorg en sociaal domein met elkaar te verbinden.
Dit was het nieuws
Mentale Gezondheidsnetwerken: Wat zijn het en hoe is Elaa betrokken?
In het IZA staan afspraken beschreven om de samenwerking tussen GGZ, huisartsenzorg en het sociaal domein te versterken. Eén van deze afspraken is het opzetten van Mentale Gezondheidsnetwerken in elke regio.
Geslaagde en inspirerende scholing over samenwerking rond ADHD en autisme
Elaa heeft de scholing ‘Wie doet wat bij ADHD en autisme? Het vormgeven van samenwerking bij schaarste in de zorg’ voor POH-GGZ en huisartsen georganiseerd. Het was een geslaagde en inspirerende bijeenkomst.
Huisarts Jacqueline de Wit: ‘samenwerking huisartsen en GGZ is essentieel’
Huisarts Jacqueline de Wit is begin dit jaar met pre-pensioen gegaan. Ze heeft zich jarenlang ingezet voor verbetering van de samenwerking tussen huisartsen en GGZ. Ze kijkt met genoegen terug op haar werkzaamheden.
Ouderen
Ambitie
Ouderen ontvangen de juiste zorg op de juiste plek.
Bij de ouderenzorg staat de oudere centraal, met meer aandacht voor kwetsbare ouderen en hun naasten. Er wordt ingezet op het verbreden van de deskundigheid van professionals en er is meer nadruk op structurele samenwerking tussen zorg, welzijn en informele zorg.
Als projectleider geven wij inhoud en vorm aan het proces van het programma Beter Oud in Amsterdam, dat in 2019 is gestart door de AHa. Uit de jaarlijkse stedelijke monitoring blijkt het programma succesvol te zijn. Momenteel nemen 160 huisartsenpraktijken deel en zijn er ongeveer 55 fte POH-Ouderen werkzaam. Dit resulteert in betere zorg voor kwetsbare ouderen, verbeterde samenwerking met en toegang tot professionals in het medisch en sociaal domein, en een hogere tevredenheid onder kwetsbare ouderen. Uitspraken zijn:
- “De POH-Ouderen is van grote toegevoegde waarde voor de huisartsenpraktijk. Het zorgt voor een aanzienlijke verbetering in de samenwerking tussen huisartsenzorg en verzorgingshuizen.”
- “De POH-Ouderen kan veel tijd investeren in ouderen en daarmee veel informatie boven tafel krijgen.”
- “De POH-Ouderen kan op veel vlakken inspringen, zaken regelen, ondersteuning bieden, zorgverleners met elkaar in contact brengen en heeft veel kennis van verschillende zorgorganisaties”.
Vanuit het programma Beter Oud in Amsterdam en Amsterdam Vitaal & Gezond werken we mee aan het stedelijk actieplan dementie. Eind 2023 is er een herzien convenant getekend tussen de AHa en Zorg in de Wijk, waarin de samenwerking tussen wijkverpleging en huisartsenvoorziening centraal staat.
Ter uitvoering van de Visie eerstelijnszorg 2030 heeft Elaa mede namens eerstelijnspartijen een aanvraag bij ZonMw infrastructuur eerste lijn ingestuurd. Daarvoor is een breed gedragen projectplan ontwikkeld door Elaa, Farmaceutisch Bureau Amsterdam, AHa, Zorg in de Wijk, Amsterdam Paramedisch Platform en Cliëntenbelang Amsterdam.
Samen met de gemeente en GGD geven we vanuit de coalitie ouderen van Amsterdam Vitaal & Gezond vorm aan (paramedische) netwerken rond valpreventie. Het doel is om valpreventie een vast onderdeel te maken van het werk van professionals in de eerste lijn.
Elaa heeft samen met huisartsen drie informatiebijeenkomsten georganiseerd voor ongeveer tachtig patiënten over hun wensen in de laatste levensfase. Deze bijeenkomsten zijn positief ontvangen door de ouderen, hun naasten, huisartsen en POH-Ouderen. We nemen deel aan de beleidsgroep van het Netwerk Palliatieve Zorg Amsterdam/Diemen waar we werken aan het ondersteunen van mensen in de laatste levensfase bij de kwaliteit van leven.
In Almere ondersteunen we samen met de gemeente Almere en GGD Flevoland de implementatie van valpreventie. Daarnaast zijn we actief in het netwerk Kleurrijke Ouderenzorg, waar we een duidelijke structuur hebben opgezet van kennisnetwerk, coördinatieteam en stuurgroep.
Trots op
We zijn trots op het programma Beter Oud in Amsterdam, dat blijft groeien in het aantal huisartsenpraktijken en POH-Ouderen. Integrale ouderenzorg komt hierdoor steeds beter op de kaart. Ook de samenwerking krijgt steeds meer vorm: afspraken met partners staan hoog op de agenda en worden concreter. Samen met eerstelijnspartijen hebben we een ZonMw-subsidie aangevraagd om de infrastructuur in de eerste lijn te versterken. Hiermee hebben we samen stappen gezet wat we willen doen in Amsterdam rond de visie eerste lijn 2030. En binnen de coalitie Ouderen van Amsterdam Vitaal & Gezond gaan we steeds meer dezelfde kant op. Een gezamenlijke beweging met als doel: ouderen ondersteunen in een vertrouwd en betekenisvol leven.
Dit was het nieuws
Maak de wensen voor de laatste levensfase bespreekbaar en organiseer een 'Weet u wat u wilt?' bijeenkomst!
Om goede zorg te kunnen bieden is het van belang dat huisartsen op de hoogte zijn welke wensen en grenzen hun patiënten hebben.
Als het echt niet anders kan… Vernieuwde handreiking procedure Rechterlijke Machtiging
Deze Stedelijke handreiking Procedure Rechterlijke Machtiging (RM) geeft handvatten voorafgaand aan, tijdens en na een procedure RM bij mensen met dementie.
Nieuwe lokale afspraken Medisch Generalistische Zorg (MGZ) voor ouderen
De AHa heeft met de VVT-organisaties nieuwe afspraken gemaakt om de medische generalistische zorg Volledig Pakket Thuis (VPT)-locaties voor ouderen in de regio Amsterdam beter te organiseren en af te stemmen.
Netwerkvorming in de wijk is van belang bij cultuursensitieve zorg
De Nederlandse wijze van zorgverlening sluit niet altijd aan bij ouderen met een migratie-achtergrond. Terwijl het aantal kwetsbare ouderen met wortels in een andere cultuur sterk toeneemt.
De rol van de rechter bij een Rechterlijke Machtiging
Rechter Els Dinjens gaat in dit interview in op de rol van de rechtbank bij een RM-procedure. “Door de handreiking heb ik meer zicht gekregen op het voortraject”, geeft rechter Dinjens aan.
Convenant en gezamenlijke IZA-aanvraag Wijkverpleging en Huisartsenzorg: stappen op weg naar passende zorg
Wij spraken met Paulien van Hessen én Ronald van Weegen over de hernieuwde versie van het ‘Convenant Zorg in de Wijk en Amsterdamse Huisartsenalliantie’.
Positief Gezond & Wel in de Wijk
Ambitie
Alle inwoners hebben gelijke kansen op een zo goed mogelijke gezondheid, ook wie zich in een kwetsbare positie bevindt.
In het thema PGWW richten wij ons op het verbeteren van de samenwerking in de wijken. Dat begint erbij dat alle partijen aan tafel zitten die het verschil kunnen maken. We adviseren eerstelijnspartijen om aan te sluiten bij domeinoverstijgende samenwerking en helpen waar nodig om (para)medici beter te organiseren. Daarnaast richten wij ons op inzet op preventie en het verkleinen van gezondheidsverschillen. De visie van Positieve Gezondheid is daarbij in bijna al onze activiteiten het uitgangspunt. Vanuit dit brede thema is op veel verschillende manieren ingezet in 2024. We lichten er hieronder een paar uit.
Positief Gezond Almere
- Met de inwoners naar behoefte hun veerkracht, gezondheid en zelfredzaamheid vergroten.
- Inwoners integraal en op de juiste plek met passend aanbod te helpen met hun hulpvraag.
- De druk op de zorg te verminderen.
- Betere samenwerking informele zorg, sociaal en medisch domein.
- Minder nadruk op ziekte en meer op gezondheid door een brede inzet op Positieve Gezondheid.
- Zorg dichterbij huis.
- Betere doorstroom in de keten en het netwerk.
- Zorgprofessionals hebben altijd een actueel informatiebeeld van patiënten.
Programmacoördinatoren
Anne-Marieke van der Veldt
Lise Rijnierse
Flevoland Gezond & Wel
Projectleider
Elske de Ronde
Krachtige Basiszorg
Projectleider
Anne Annegarn
Paramedische zorg
Accounthouder
Tiska Ikking
Coalitie Chronisch zieken van Amsterdam Vitaal & Gezond
Binnen Amsterdam Vitaal & Gezond werkt Elaa mee als trekker binnen de coalitie Chronisch Zieken aan vier prioritaire opdrachten om Amsterdammers de juiste zorg en ondersteuning op de juiste plek te kunnen bieden
- Preventiestrategie: Nicotinevrij – het uitzetten van kaders voor uitvoering preventie-strategie Nicotinevrij.
- Doorontwikkeling sociaal medische beweegketen.
- Het doorontwikkelen van de sociaal medische beweegketen Infrastructuur en samenwerking sociaal medisch domein. Het verstevigen van de infrastructuur en samenwerking sociaal medisch domein.
- Passende zorg/Juiste Zorg Op de Juiste Plek.
Verbindingsregisseur
Elske de Ronde
Versterken netwerksamenwerking aandachtsgebieden Amsterdam
Projectleiders
Elske de Ronde
Emmy Wolfswinkel
Basisteams & Hometeams
Procesbegeleiders
Emmy Wolfswinkel
Floor Klop
Tiska Ikking
Tour d’Amsterdam Zuidoost
- “Een compliment: het was fantastisch om op de fiets met elkaar in gesprek te gaan. Echt laagdrempelig. De sprekers waren goed thuis in de onderwerpen en zeer bevlogen.”
- “Zoveel mooie initiatieven zijn er in Zuidoost op het gebied van Gezondheid en Welzijn. Mooi om met de bezoeken de verbinding te maken tussen beleid en praktijk. Het blijft een puzzel hoe de parels ook gefinancierd te krijgen/houden.”
- “Alleen maar complimenten! Leuk gevarieerd programma en fantastisch idee om de tour op de fiets af te leggen zodat je met verschillende mensen kunt spreken. Ik sluit graag de volgende tour weer aan!!”
Projectleider
Carin Sieling
Trots op
Na 1,5 jaar intensief samenwerken hebben 13 partijen in Almere, waaronder Elaa, een enorme prestatie geleverd: het Positief Gezond Almere (PGA) transformatieplan is goedgekeurd en ontvangt bijna 20 miljoen uit het Integraal Zorgakkoord (IZA). Dit integraal, domeinoverstijgend plan – waarin zorg, welzijn en informele zorg samenkomen – wordt landelijk als voorloper gezien en als voorbeeld genoemd. Elaa speelde een belangrijke rol in het verbinden van partijen en het delen van expertise. Onze ervaring uit het PGA-proces heeft zelfs bijgedragen aan een aanvullend addendum op het IZA, waarmee we knelpunten in de zorgtransformatie op de kaart hebben gezet. Een mooi resultaat waar we trots op zijn!
Dit was het nieuws
Plan om zorg in Almere toegankelijk te houden krijgt miljoenen
Almere krijgt 20 miljoen voor het plan Positief Gezond Almere (PGA). Het geld is bedoeld om de zorg voor Almeerders toegankelijk te houden.
Aandacht voor 55-65 jarige in Amsterdam Zuidoost
Een project specifiek gericht op 55-plussers. Dat hoor je niet vaak, maar in Amsterdam Zuidoost is dat breed opgezet.
Welzijn op Recept mogelijk dankzij gezamenlijke visie en ambitie
Flevoland Gezond & Wel, een netwerkorganisatie van ruim 20 partijen, ondersteunt dat al in de provincie Flevoland.
ZonMw-subsidie voor regionale samenwerking: Voortborduren op bestaande initiatieven
Voor alle regio’s in Nederland is ZonMw-subsidie beschikbaar. Voor de regio Amsterdam heeft Elaa het ‘projectplan versterking infrastructuur’ ingediend.
Inspiratiemiddag Kansrijke Start Flevoland
Flevoland Gezond & Wel organiseerde samen met Proscoop en Elaa een inspiratiemiddag rond het programma Kansrijke Start.
Het Hometeam & Basisteam zijn de levende sociale kaart van de wijk
Een multidisciplinaire samenwerkingsvorm waar professionals in de wijk elkaar op reguliere basis ontmoeten.
Overige projecten en opdrachten 2024
Amsterdam Vitaal & Gezond
In 2024 hebben we samen met onze partners binnen Amsterdam Vitaal & Gezond gewerkt aan de transformatie naar meer passende zorg en een gezondere stad. De uitdagingen zijn groot: een veranderende zorgvraag, een groeiende stad, toenemende gezondheidsverschillen en een arbeidsmarkt onder druk.
Maar juist door intensieve samenwerking maken we stappen vooruit. Elaa is actief betrokken in de regiegroep, de vier doelgroep coalities en de communicatiewerkgroep. Vanuit deze rollen dragen we bij aan het vormgeven van oplossingen die direct impact hebben op de ondersteuning en zorg in Amsterdam. Dankzij deze samenwerking leren we niet alleen elkaar beter kennen, maar begrijpen we ook steeds beter hoe we onze krachten kunnen bundelen. Door onze deelname aan de verschillende werkgroepen en coalities blijft Elaa een drijvende kracht in de samenwerking. We zijn trots op de behaalde resultaten en kijken uit naar de volgende stappen die we samen zetten om Amsterdam vitaal en gezond te houden.
Team Amsterdam Vitaal & Gezond
Anne Annegarn
Carin Sieling
Elske de Ronde
Fimke Wiersma
Regiegroep AV&G
Mathilde Dijk
Mirjam Kohinor
Continu wijkgericht inzicht huisvestingsvraagstukken huisartsen
Coördinator
Nienke Brinkman
Achterstandsondersteuningsfonds (AOF)
Team AOF
Sabina Mak
Emmy Wolfswinkel
Floor Koenen
Mischa van der Graaff
Dit was het nieuws
AOF: Maatwerk voor huisartsen in achterstandsgebieden
Onderzoek heeft aangetoond dat patiënten uit achterstandswijken meer te maken hebben met complexere problematiek en multimorbiditeit. Dat maakt het werk van huisartsenpraktijken in die wijken ook zwaarder.
Structurele samenwerking rondom huisvestingsproblemen huisartsenpraktijken
Uit onderzoek en signalen uit het veld blijkt dat veel Amsterdamse huisartsenpraktijken huisvestingsproblemen ervaren. Niet alleen nieuwe, startende praktijken hebben moeite om een geschikte praktijkruimte te vinden, ook huisartsenpraktijken die willen uitbreiden of verhuizen.
Help mee de Amsterdammer in beweging te krijgen!
Laten we samen bouwen aan een gezonder en vitaler Amsterdam door mee te doen aan de Amsterdamse Sport- en Beweegweek 2024. Een initiatief dat we met trots onder de vlag van Amsterdam Vitaal & Gezond en in samenwerking met de stadsdelen presenteren.
Kennis & Inspiratie
In 2024 hebben we dertig leerzame en inspirerende webinars, trainingen en bijeenkomsten georganiseerd voor zo’n zevenhonderd deelnemers. Kennis en inspiratie zorgt ervoor dat professionals uit zorg en welzijn samenkomen en projectdoelen sterker worden. Elaa organiseert en ondersteunt zowel intern als extern fysieke, digitale en hybride bijeenkomsten. Nieuw was het opzetten van het goed geëvalueerde debat tijdens het Elaa Jaarevent. Ook nieuw is het bijhouden welke subsidies beschikbaar komen via de Zorgsubsidiekalender die interessant zijn voor onze netwerkpartners. Als we een relevante subsidie vinden attenderen we onze netwerkpartners hierop.
5 online scholingen/webinars
20 in opdracht van extern opdrachtgevers
De sTOPPERS’
In opdracht van de AHa en in samenwerking met De sTOPPERS, Sinufuma en WeQuit hebben twee theatervoorstellingen georganiseerd voor inwoners en (zorg)professionals over stoppen met roken.
Beide voorstellingen zijn goed bezocht, 161 deelnemers op 9 april in Podium Mozaïek en 134 deelnemers op 2 oktober in de Meervaart. Na de voorstelling gingen de deelnemers op een leuke interactieve manier in gesprek over wat roken voor ons betekent (heeft) en kwamen de mogelijkheden aan bod die er zijn in Amsterdam om te stoppen met roken. Beide voorstellingen werden goed gewaardeerd door de bezoekers.
Projectleider
Mischa van der Graaff
De verBETER-prijs 2024
Projectleider
Carin Sieling
Elaa Jaarevent ‘Hoera schaarste’
Op 21 november organiseerde wij voor ruim 150 deelnemers het Elaa Jaarevent: Hoera Schaarste – overlevingstechnieken in een veranderend zorglandschap. Het event scoorde een 4,16 van 5. Hier zijn we supertrots op! De sfeer was dan ook fantastisch en door de positieve energie en betrokkenheid van de deelnemers was het een groot succes.
Op het plenaire programma stonden de Vrije Denkers met hun energieke sessie ‘Nu is beter dan binnenkort’ gericht op nu in actie komen en nieuwsgierig zijn. Keynote spreker Jitske Kramer nam het publiek mee in haar verhaal over Tricky Tijden: navigeren door de tussentijd van grote veranderingen. In zeven verschillende deelsessies, waaronder vier workshops georganiseerd door Elaa-adviseurs, werd enthousiast samengewerkt aan oplossingen voor de uitdagingen in zorg en welzijn. Dit is ook terug te zien in de aftermovie van 2 minuten.
Projectleider
Carin Sieling
Debat over de toekomst van zorg en welzijn
Hoe zorgen we ervoor dat iedereen de zorg krijgt die hij nodig heeft in tijden van schaarste? Dat was dé grote vraag in het debat tijdens het Elaa Jaarevent. In twee pittige rondes gingen 35 (zorg)professionals in gesprek met 18 inwoners.
Het debat werd als ‘uitstekend’ beoordeeld, hieronder enkele reacties van de deelnemers:
- “Er was veel ruimte voor eigen mening en wederzijds respect.”
- “Leiding van ‘Debat met inwoners’ was professioneel, flexibel, plezierig, en effectief.”
- “Voor het eerst deelgenomen, ik vond het interessant.”
Landelijke lijnen, regionale impact
Elaa is onderdeel van het ROS-netwerk, een landelijk dekkend samenwerkingsverband van Regionale Ondersteuningsstructuren (ROS’en). Samen zetten we ons in voor toegankelijke en betaalbare zorg en welzijn, met de focus op effectieve samenwerking op regionaal en lokaal niveau. Wij brengen zorg- en welzijnsorganisaties, gemeenten, zorgverzekeraars en andere cruciale partners samen om bij te dragen aan de gezondheid van inwoners.
In 2024 heeft het ROS-netwerk:
- Leefstijlinitiatieven in de eerste lijn in kaart gebracht: We hebben een inventarisatie uitgevoerd naar leefstijlinitiatieven in de eerstelijnszorg, in opdracht van InEen. Dit heeft inzicht gegeven in de regionale ontwikkelingen en biedt handvatten voor verdere groei en ondersteuning van leefstijlprogramma’s.
- De positie van paramedische netwerken versterkt: Door procesbegeleiding hebben we paramedische netwerken in heel Nederland geholpen om hun organisatiegraad en regionale positie te versterken. Dit heeft geleid tot duurzame samenwerkingen en betere zichtbaarheid in de zorgketen.
Met onze onafhankelijke positie en diepgaande kennis van de regionale context realiseren wij duurzame samenwerkingsverbanden. Zo zorgen we ervoor dat landelijk beleid aansluit op lokale behoeften en uitdagingen. Samen met onze partners maken we het verschil voor de gezondheid en het welzijn van inwoners.
Dit was het nieuws
Leefstijlinitiatieven in de eerste lijn in kaart
In het IZA is afgesproken dat leefstijl vanaf 1 januari 2025 een integraal onderdeel is van de curatieve zorg. Een inventarisatie van leefstijlinitiatieven in de eerstelijnszorg dat het ROS-netwerk in opdracht van InEen maakte, laat zien dat leefstijl in veel regio’s op de agenda staat.
Innovatieve co-creatie tussen zorg, welzijn én inwoners in de wijk
In de zoektocht naar het creëren van gezondere wijken staat één cruciaal element centraal: de naadloze samenwerking tussen zorg, welzijn en het sociaal domein. De ROS’en, waaronder Elaa, begeleiden bij deze samenwerking.
Dringende oproep gezondheidsorganisaties: bezuinig niet op gezondheid!
Gezondheidsorganisaties en experts, waaronder het ROS-netwerk, uiten grote zorgen over de bezuinigingen van het kabinet Schoof op preventie en de mogelijke impact op de volksgezondheid, nu en in de toekomst.
Jaarplan 2025
Denk om en ontdoe samen voor een gezonde toekomst
In 2025 zetten we opnieuw grote stappen richting een gezondere samenleving in Amsterdam en Almere. Ons jaarplan is meer dan een visie. Het is een uitnodiging om samen te bouwen aan een toekomst waarin gezondheid en welzijn voor iedereen toegankelijk zijn. Dit willen we ook graag samen met de inwoners doen. We blijven ons richten op het versterken van de basiszorg en het verbinden van het medisch en sociaal domein. Want alleen door samenwerking kunnen we complexe uitdagingen aanpakken en de juiste zorg op de juiste plek én het juiste moment bieden. Of het nu gaat om kinderen die gezond en veilig moeten opgroeien, om de toegankelijkheid van de GGZ of om ouderen die zelfstandig willen blijven wonen – wij blijven werken aan oplossingen die écht het verschil maken. Samen met onze opdrachtgevers, samenwerkingspartners, zorgprofessionals en inwoners gaan we in 2025 een nieuwe fase in. We bundelen onze krachten en blijven ons inzetten voor een gezonde en sterke gemeenschap.
